İstenmeyen Muhalefet: Serbest Cumhuriyet Fırkası

serbestcumhuriyetpartisilogo

Cumhuriyetin ilanı ile beraber hayatımızda pek çok değişiklikler oldu. Bunların başında devletin yönetim şekli oldu. Demokrasinin olmazsa olmazları siyasi partiler nasıl oluştu ve şekillendi? Günümüze nasıl gelebildi? Gelemeyenlerin akıbeti ne oldu? Bütün siyasi girişimleri incelemeye çalışacağız.

MUHALEFET GİRİŞİMLERİ

Cumhuriyetin ilanı ile beraber halk cumhuriyetin güzelliklerinden faydalanmak için sabırsızlanıyordu. Çok partili hayat ile mecliste temsil hakkı elde etmek ve ülke politikasına yön vermek istiyordu. Fakat gerçek anlamda seçim için 1950 yılını beklemeleri gerekecekti. 1950 yılına gelinceye kadar pek çok alternatif partiler kurulmak istense de çeşitli sebeplerle kapatıldılar. Serbest Cumhuriyet Fırkası’da onlardan bir tanesi.

UYGUN LİDER

Başta Kazım Karabekir ile başlayan muhalefet parti girişimleri Ali Fethi Okyar ile devam etti. Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, demokrasinin güçlenmesi adına muhalefetin olmazsa olmaz olduğunun farkındaydı. Bu kapsamda 2. partinin kurulması için Ali Fethi Okyar’a görev verdi. Ali Fethi Bey Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün uzun zamandır çok yakınında bulunan geçmiş siyasi tecrübelere sahip bir arkadaşıydı. 1930 yılında Gazi, kendisinden laikliğe ve cumhuriyete sadık kalmasını istemişti. Maddi desteğin yanısıra, kardeşi Makbule Hanım’ı da partinin kurucu üyeleri arasında yer almasını sağladı.

MUHALEFETPARTİ
Serbest Cumhuriyet Partisi İzmir İl Başkanlığı

KAPATILMAYA GİDEN YOL

1923 yılından bu yana demokratik seçim görmeyen vatandaşlar, alternatif arayışında bulunan kimseler bu yeni kurulan partiye akın ettiler. Kısa bir sürede hızlıca parti büyüdü ve çok fazla taraftar topladı. Ali Fethi Bey ilk mitingini yapmak üzere İzmir’e hareket ettiğinde daha miting başlamadan oluşan dev kalabalık kontrol altında tutulmakta zorluk çekiliyordu. Olaylar sırasında 13 yaşlarında bir çocuk öldü. Partili Ahmet Ağaoğlu, ölen çocuğun babasından şu sözleri aktardı:

Kalabalığın ortasında bir adamcağız kucağında taşıdığı bir çocuğu birdenbire Fethi Bey’in ayaklarının dibine atarak: ‘İşte size bir kurban, başkalarını da veririz. Yalnız sen bizi kurtar.’ dedi ve ağlayarak Fethi Bey’in ellerine sarıldı.

Benzeri pek çok olayında gelişimiyle yine Atatürk’ün isteği üzere parti kapatıldı. Bir demokrasi girişimi daha yarıda kalmış oldu. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın ülkemize tesirleri arasında partiden yetişen Adnan Menderes olarak gösterilebilir. Adnan Menderes 1950 genel seçimleri ile beraber başbakan olmuştu.

TARİH kategorisine göz attınız mı? İncelemek için tıklayabilirsiniz.

Veled Çelebi İzbudak ile tanıştınız mı? Buyrun;

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir