Osmanlı Padişahlarından Sultan Abdülhamid Han’ın en büyük projelerinden olan Hicaz Demiryolu Projesi’nin üzerinden tam 116 yıl geçti. Bu süreçte Medine ile İstanbul arasında köprü görevi gördü. Pek çok Hacıyı mübarek görevleri için taşıdı, ticaretin gelişimine de katkıda bulundu.
Demiryolu Hakkında
2. Abdülhamid tarafından 1900-1908 yılları arasında Şam ile Medine arasında inşa edildi ve hattın uzunluğu 1322 kilometre uzunluğundaydı. 1908 yılından sonra hatta ilaveler oldu ve 1900 km uzunluğuna kadar çıktı. Demiryolunun teknik ilerinden sorumlu olan başmühendisi Meissner’di. Hat boyunca 2666 köprü ve menfez, 96 istasyon, 7 gölet, 37 su deposu, 2 hastane ve 3 atölye inşa edildi. Sultan Abdülhamid Han hat boyunca telgraf çekilmesini de emretmiştir. Hem demiryolunun hem telgraf tellerinin korunması amacıyla pek çok karakolda inşa edildi. Bugün için bile sınırları zorlayan bu proje tam 116 yaşında.
Başmühendis Meissner
1862-1940 yılları arasında yaşadı. 78 yaşında İstanbul’da vefat etti. 24 yaşında Osmanlı Devleti’ne taşındı. Dresten Teknoloji Üniversitesi mezunuydu ve İstanbul’da da Türk Dili Eğitimi aldı. Demiryollarındaki üstün hizmetlerinden dolayı Paşa ünvanı aldı. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra ülkesi Almanya’ya geri döndü. 1924 yılında Cumhurbaşkanı Atatürk tarafından demiryollarında görev almasıiçin Türkiye’ye davet edildi. Cumhuriyetin ilanından sonrada Türkiye’de demiryollarına hizmet etti. Sonrasında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı.
Hicaz Demiryolları Sebepleri
Dini, siyasi, ekonomik, askeri pek çok sebebi bulunan demiryolu projesi İstanbul ile mübarek beldeler arasındaki ulaşımı kolay ve güvenli hale getirmek, şehirler arasında askeri-ekonomik sevkiyatları artırıp hızlandırmak için çok önemli bir projeydi. Ayrıca Halife’nin İslam Dünyası’ndaki yeri ve konumuna da ayrıca katkıları oldu.
1900 yılında başlayan inşaatta askerler, bölge halkı ve çeşitli işçiler yer aldı. Almanların teknik desteğiyle beraber çok sayıda Türk mühendis çalıştı ve terübe kazandı. Demiryolunun maliyeti karşısında çeşitli yardım ve bağış kampanyaları düzenlendi. Sultan Abdülhamid Han bizzat kendisi 50.000 lira bağış yaparak projeye öncü olmuştur. O dönem demiryolu projesine İngiltere karşı çıktı ve aleyhinde çeşitli propagandalar yaptırttı. Bölgedeki hakimiyetinin zayıflayacağını anlayan İngiltere ne kadar dirense de proje çokbüyük ölçüde tamamlandı ve hizmet verdi.
Çok büyük hizmetler veren demiryolu projesi Sevr Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı. Osmanlı haklarından feragat etmek zorunda kaldı.
2 thoughts on “Ümmet Adına Büyük Proje: Hicaz Demiryolu”